PLA11-22, reisverslag, Rond Spitsbergen - Kvitoya, In het rijk van Ijsbeer en ijs

In de namiddag begonnen de passagiers aan te komen bij wat echt "een authentieke plek" genoemd kan worden: de kolenhaven van Longyearbyen. Deze haven staat op het punt om gesloten te worden, aangezien de kolenwinning in de enige overgebleven mijn van Spitsbergen - die de plaatselijke elektriciteitscentrale bevoorraadt - over een paar jaar zal worden stopgezet en de kolen zullen worden vervangen door een milieuvriendelijkere brandstof. Eenmaal aan boord begonnen de passagiers kennis te maken met het schip en werden ze al snel uitgenodigd voor een algemene introductie. Een veiligheidsbriefing werd gevolgd door een "abandon-ship" oefening: het alarmsignaal klonk, we namen onze reddingsgordels mee naar de lounge en inspecteerden de reddingsboten. Na een welkomstwoord van onze kapitein Yevgeni brachten we allemaal een toost uit op een goede cruise. Daarna was het tijd om te genieten van het diner dat was bereid door de chef-kok en zijn team. De meesten van ons gingen vroeg naar bed na een lange reisdag, maar sommige dappere passagiers genoten tot diep in de nacht van de gletsjers bij Prins Karl's Forland.

S Nachts voer Plancius van Isfjorden langs Prins Karls Forland, aan de westkust van Spitsbergen, naar Raudfjorden, de meest westelijke fjord aan de noordkust van het eiland Spitsbergen. S Ochtends kregen we de verplichte zodiac en de veiligheidsbriefing voor Ijsbeer. We werden nu voorbereid op onze eerste landing bij Alicehamna. Een oude pelsjagershut, maar nog steeds uitgerust voor gebruik in noodgevallen, werd geïnspecteerd. Het idee om daar te overwinteren sprak niet iedereen aan... Na de landing werd de groep verdeeld in lange wandelaars, gemiddelde wandelaars en een groep die in de buurt van de landingsplaats bleef. Het was een voorbereiding op veel langere wandelingen in de middag. Tijdens de wandelingen gaven de gidsen lezingen over verschillende interessante onderwerpen. S Middags gingen we iets dieper het fjord in bij Buchananhalvøya ("halvøya" betekent schiereiland) waar de lange wandelaars een lange wandeling maakten, al snel gevolgd door twee groepen middellange wandelaars. Terwijl we omhoog liepen, soms langs rotsvelden, werden we beloond met uitstekende uitzichten op een meer en op Ayerfjorden. Later in de middag slaagde de zon erin door de wolken te prikken, wat een prachtig licht op de gletsjers gaf.

Om 0645 voeren we, zoals voorspeld, het pakijs op. Sommige passagiers waren nog aan het ontbijten toen om 0845 de eerste Ijsbeer werd gesignaleerd. De Ijsbeer bleef ver van het schip, maar met verrekijkers en telelenzen kregen we goed zicht. Later die ochtend verscheen er nog een Ijsbeer, maar veel verder weg. Af en toe stak een zeehond zijn kop op uit het water, maar verder bleef hij ongrijpbaar. In de middag gaf Chloé een lezing over Ijsberen waarin ze ons vertelde over de levenswijze van deze poolzwervers. Na onze tocht door het pakijs gingen we om 17.45 uur richting het zuiden. Het verste noorden dat we bereikten was 081'48.3"N, 009'45.032"E. Dit werd door Aleks gevierd met appelsap en whisky op het achterdek.

Vroeg in de ochtend gingen vier expeditieleden op zoek naar Ijsberen bij Phippsøya, onze volgende bestemming. Uitgebreide verkenning wees uit dat het veilig was om te landen. Phippsøya is een van de Sjuøyane, de zeven eilanden ten noorden van Spitsbergen. Het is vernoemd naar John Phipps, de leider van de Britse expeditie van de Royal Navy die de eilanden in 1773 ontdekte. Lange wandelaars landden eerst bij Isflaktbukta, een kleine baai bij Phippsøya, gevolgd door gemiddelde en rustige wandelaars, die elk hun eigen weg gingen. Een heel klein hutje op het strand werd alleen van buitenaf geïnspecteerd, omdat het goed afgesloten was en beschermd tegen Ijsbeeren. De zon verlichtte de eilanden, die het product zijn van continentale opwaartse kracht na het verdwijnen van de gletsjers. Het eiland stijgt nog steeds ongeveer 1 centimeter per jaar. De verhoogde stranden die we zagen zijn het bewijs van dit proces, dat door de gidsen werd uitgelegd. Noordse jagers vlogen rond maar lieten ons met rust omdat we niet in de buurt van hun nest kwamen. Na terugkomst en een goede lunch ging Plancius op weg naar Karl XII-øya, een langwerpig, smal eiland dat bestaat uit opvallende zwarte rotsen. De Kongsberget (koningsberg, 105 meter) is een opvallend kenmerk. Ons plan was om een zodiac cruise rond het eiland te maken, maar om veiligheidsredenen - een te hoge deining - werd de cruise afgeblazen: instappen in de zodiacs en weer op het schip stappen, plus een grote kans om erg nat te worden op zee waren de redenen. Een gezellig happy hour deed ons dit echter snel vergeten.

Er hing een dichte mist over Kvitøya (Witte Eiland) toen we daar om 7 uur 's ochtends aankwamen. De cruise was in de buurt van Andreneset, de plek waar de onfortuinlijke Andre-expeditie aan zijn einde kwam nadat hun ballon neerstortte op weg naar de Noordpool in 1897. Hun overblijfselen, inclusief logboeken en films, werden in 1930 door een Noorse expeditie gevonden. Ondanks de mist gingen we aan boord van de zodiacs en voeren we weg, dicht bij elkaar. In een soms apocalyptisch tafereel voeren we naar de kolonies Walrussen op de rotsen ten noorden van Kvitøya. We werden opgewacht door groepen van wel 20 Walrussen die naar buiten zwommen om te foerageren voor hun favoriete maaltijd bestaande uit mosselschelpen en mosselen. In de mist waren ze duidelijk zichtbaar door hun witgele tanden. Hun geluiden waren te horen. Toen we een kleine baai inreden, brak de zon eindelijk door de mist en onthulde de rotsen met Walrussen en hun zwemmende metgezellen in prachtig zonlicht. Fotografen "probeerden" de Walrus nog eens. Aan wal werd een Ijsbeer gezien, misschien op jacht naar Walrussen, maar te ver landinwaarts om goed te kunnen zien. Plancius was in de mist verdwenen toen we richting Kvitøya voeren, maar verscheen nu geleidelijk als een magisch schip door de optrekkende mist. Tegelijkertijd openbaarde zich het onderste deel van de kenmerkende ijskoepel van Kvitøya. De ijskoepel rijst zo'n 400 meter hoog op. Er zijn drie plaatsen op dit 700 vierkante kilometer grote eiland waar je kunt landen, als het weer en de Ijsberen het toelaten natuurlijk. Eenmaal terug op Plancius was de koffie snel weer op temperatuur. Een tweede Ijsbeer werd ver landinwaarts gezien. Later in de middag hadden we een zodiac cruise bij Isispynten: een gladde zee en uitstekend weer zorgden voor een erg mooie tocht. Isispynten is nieuw op de kaart: nu de gletsjers zich terugtrekken, tekenen de morenen zich af als nieuwe eilanden. Er werd een tocht gemaakt tussen dit nieuwe "land" en de gletsjer, waarbij de zon prachtig licht gaf op Austfonna, de op twee na grootste ijsplaat ter wereld. Het beslaat zo'n 8.500 vierkante kilometer.

Bij het ontwaken werden we geconfronteerd met de uitgestrekte leegte van Vibebukta, het doel van de landing van dinsdagochtend. Vibebukta grenst aan een grote poolwoestijn, omringd door de overblijfselen van de gletsjers van Nordaustlandet. Er valt heel weinig neerslag. Het enige water komt van enkele kleine riviertjes die vanaf de heuvels naar zee stromen. Hier groeit wat mos. Verder is er soms een depressie waar het water zich verzamelt en waar een schaarse vegetatie groeit. In het binnenland leveren oude walvisbotten voeding voor wat vegetatie. Deze walvisbotten spoelden ooit aan op de kust, maar continentale uplift, de verhoogde stranden, hebben deze botten ver landinwaarts gebracht. Toen we aan land kwamen werd onze aandacht getrokken door de vele fossielen op het strand en in het binnenland. Deze zijn van Jura oorsprong. Het harde klimaat kon worden afgeleid uit de ontelbare verbrijzelde stenen: elke scheur, hoe klein ook, wordt doorboord door water. Water zet uit wanneer het bevriest en uiteindelijk zal het elke soort steen tot puin reduceren. De gebruikelijke groepen gingen op weg, de lange wandelaars liepen tot aan de heuvels landinwaarts. Vanaf het strand gezien leek het land de wandelaars op te slokken. In de buurt van een van de heuvels vonden ze een zeer goed gemummificeerde Ijsbeer, gedeeltelijk begraven, met een bruinige huid doordat er water over de huid liep, en met tanden die nog opmerkelijk intact waren. In de namiddag bezochten we Torellneset. Twee ploegen van elk 50 passagiers liepen voorzichtig en zeer gedisciplineerd naar de groep Walrussen. Omdat de wind niet uit de richting van de Walrussen kwam, bleven we gespaard van de geuren die uit deze hoop blubber kwamen.

Opnieuw moest een geplande landing worden afgeblazen vanwege mist. Een Ijsbeer werd aan land gezien, maar vrij ver weg. Plancius zeilde verder naar Freemansundet. Nadat de mist was opgetrokken, maakten we een zodiac cruise langs de dolorietrotsen, waar we een rendier zagen en uiteindelijk een moeder Ijsbeer met haar 18 maanden oude jong, die we, hoewel van een afstand, konden observeren en fotograferen. In de namiddag maakten we een landing bij Kapp Lee. Overal werden resten van rendieren, Ijsberen en Walrussen gezien. De wandelingen waren voor de moedigen, want regen en wind "waterstraalden" ons onophoudelijk. Drie Rendieren (of waren het Regenherten?) graasden op hun gemak verder terwijl camera's uit hun beschermhoezen kwamen. Een kleine baai had Paarse Strandlopers en enkele zeer oude resten van Walvissen. Beneden bij het strand leken de Walrussen geen last te hebben van het weer. De drie hutten, niet langer bewoond door jagers en pelsjagers, zorgden voor mooie fotografie. Een van de hutten was van het prefab type. Nogal nat en verkleumd keerden we terug naar het schip.

Het plan was om Vestre Burgerbukta per zodiac te verkennen, tot aan Paierlbreen. Een aantal zodiacs met passagiers werd te water gelaten, maar er daalde een dichte mist neer in de fjord en de wind nam toe tot 28 knopen. Er werd besloten om de cruise af te breken. De rest van de ochtend genoten we van het prachtige Hornsund, de bergen en af en toe een regenboog. Schitterend licht verlichtte de gletsjers, met donkere wolken als achtergrond. We passeerden Gnålodden, onder Sofiakammen, waar in de jaren 1930 Wanny Wolstad, de beroemdste vrouwelijke pelsjager van Noorwegen, overwinterde als jager, een paar seizoenen zelfs met haar kinderen. Na de lunch gingen we aan land bij Gåshamna. Verschillende groepen gingen op pad naar de overblijfselen van Russische Pomor-stations en Britse Whale-stations. Pomors waren Russische jagers uit het gebied rond de Witte Zee, die in de 17e en 18e eeuw naar Spitsbergen trokken. Ze haalden uit de natuur wat de natuur kon opbrengen, zodat ze de natuurlijke hulpbronnen niet uitroeiden. De Britse walvisstations werden bezocht: talrijke walvisbotten getuigen van hun jachtactiviteiten. Het mos rond de walvisbotten groeit op voedingsstoffen die, zelfs na zoveel jaar, vrijkomen uit de botten. Overblijfselen van Konstantinovka werden bezocht, een van de vele locaties die werden gebruikt voor de multinationale Arc-de-Meridian Expedition (1899-1902), een geodetisch onderzoek dat aantoonde dat de aarde eigenlijk geen perfecte bol is, maar lichtjes afgeplat aan de polen. Moeder Natuur speelde weer met ons: terwijl we op het strand lagen, nam de wind toe tot 48 knopen en in combinatie met een buitje voelden we ons echte ontdekkingsreizigers. S Avonds genoten we van de BBQ binnen. Na een tijdje "barstte" het dansen en de polonaise los in de eetzaal: een bewijs van een uitstekende sfeer!

Na een nogal hobbelige nacht met een ZW storm 6/7 kwamen we aan in Sassenfjorden. Ons plan voor deze ochtend was om aan land te gaan bij Villa Fredheim, ooit de thuisbasis van de beroemde Noorse jager Hilmar Nøis. Samen met zijn vrouw overwinterde hij hier 38 jaar tot hij in 1963 met pensioen ging. Maar zoals dat gaat in het noorden, maakt de mens de planning en beslist de natuur. Ali en het team gingen aan land om de landing voor te bereiden, maar toen ze in de buurt van het strand kwamen, stuitten ze op zware deining en golven die op de kust sloegen, waardoor het onmogelijk en onveilig was om naar het strand te gaan. In plaats daarvan zeilden we naar Tunabreen en Von Postbreen, waar we goede uitzichten kregen op deze gletsjers die uitlopen in de fjord. Gelukkig vonden we 's middags beschutting tegen de wind en de deining in de baai van Bjornahamna. De kapitein bracht ons opnieuw dicht bij een geweldige ankerplaats en we hoefden maar een klein stukje te varen naar de kust waar we aan land gingen bij een aantal hutten, een hut die ooit eigendom was van de pelsjager Hilmar Nøis en een andere hut die eigendom was van de Longyearbyen skidoo club. Andreas leidde de lange wandelaars de vallei in, de bergen in, waar de omstandigheden steil en rotsachtig onder de voeten waren en erg nat en winderig. Ze vochten dapper een tijdje om te zien hoe ver ze omhoog konden komen, maar werden uiteindelijk teruggeslagen door de wind. De middelgrote wandelgroepen bereikten een kleine cairn en hadden een prachtig uitzicht over de fjord en de rustige wandelaars verkenden de kust en de hutten in de omgeving. Opnieuw was het weer een van de belangrijkste kenmerken van de landing, maar we genoten nog steeds van ons laatste bezoek aan wal en we hadden zelfs 4 dappere zielen die kouder en natter wilden worden door een 'Polar Plunge' te nemen. Het waren inderdaad hele dappere zielen! Terug aan boord droogden en warmden we ons op en was het tijd om samen te komen in de Lounge voor Captain's Cocktails, een kans om onze Captain weer te ontmoeten en te proosten op het succes van onze reis. Het is een reis geweest die ons ver naar het noorden heeft gebracht, naar het pakijs en ver naar het oosten, naar het eiland Kvitøya. We hebben ijsberen, walrussen en rendieren gezien en een paar van de slechtste weersomstandigheden meegemaakt die Spitsbergen in augustus te bieden had, maar we hebben het allemaal met een glimlach doorstaan en hebben een aantal zeer gelukkige herinneringen aan onze reis! Proost iedereen! We kwamen om 22.00 uur langs de koude pier en sommige gasten vertrokken net na middernacht op weg naar hun vlucht naar huis.

We kregen onze laatste wake-up call van Ali en na het ontbijt, terwijl onze bagage op ons wachtte op de pier en de bussen arriveerden, was het tijd om afscheid te nemen van The Little Blue Ship Plancius en van het personeel en de bemanning die de afgelopen 9 dagen zo goed voor ons hebben gezorgd. Het was een fantastische reis! Namens Oceanwide Expeditions en al het personeel en de bemanning aan boord willen we jullie bedanken voor het reizen met ons en we hopen jullie in de toekomst weer aan boord te zien.