OTL06-22, reisverslag, Noord-Spitsbergen - Basiskamp, Vrij kajakken, wandelen, fotoworkshop

Na een langverwacht vertrek (voor sommigen van ons een paar jaar) landen we eindelijk in Longyearbyen, de grootste nederzetting in de Arctische archipel Svalbard. De aantrekkingskracht van het Noordpoolgebied; de gevarieerde landschappen, de geschiedenis, de fascinatie van het ijs, de flora en fauna die geplaagd worden door een hard klimaat, de verwachting om wilde dieren en vogels tegen te komen die alleen in het Noordpoolgebied te zien zijn, trekt bezoekers uit alle hoeken van onze planeet. Ons schip voor de komende 8 dagen, de M/V Ortelius, brengt ons samen om de ongerepte omgeving van het hoge noordpoolgebied te verkennen. De Ortelius ligt aan de oude kolenpier vlakbij de luchthaven. Het Expeditieteam is verspreid over verschillende locaties in de stad om degenen op te wachten die per ongeluk bij de verkeerde pier belanden. Bussen brengen ons naar de Ortelius waar het gastvrije hotelteam op ons wacht en na een paar lange dagen installeren we ons snel in onze comfortabele en warme hutten. Als iedereen aan boord is en we de kans hebben gehad om een warm drankje te krijgen en een aantal van onze medepassagiers te ontmoeten, verzamelen we ons in de collegezaal voor de verplichte veiligheidsbriefings, snel gevolgd door de veiligheidsoefening. Om 19.00 uur komen we samen voor een introductie van het Expeditieteam en een glas champagne en welkomsttoast met onze kapitein Mika Appel. De energie is hoog en de opwinding voor de komende reis is voelbaar. Tijdens het diner verlaat de Ortelius de haven en neemt ons mee weg van de bewoonde wereld. Het is een mooie, kalme avond en sommigen van ons brengen wat tijd door op het buitendek om te genieten van ons vertrek naar de wildernis van het hoge noordpoolgebied. De meesten aan boord, op enkele nachtbrakers na, zijn toe aan een goede nachtrust na alle reizen en eerste indrukken. Terwijl ons stevige schip zich een weg baant uit de beschutte wateren om aan de reis naar het noorden te beginnen, maken wij ons klaar voor een vredige nachtrust.

Onze eerste dag begint met een heerlijk ontbijt bereid door onze chef-kok. Meteen daarna krijgen we onze rubberen laarzen en onze zodiac reddingsvesten die we de hele reis bij ons zullen houden. Geen tijd te verliezen, we springen meteen in de verplichte briefings over zodiac boarding, de AECO-richtlijnen en ijsbeerveiligheid, allemaal gegeven door de expeditieteamleider Rinie. Last but not least geeft onze kajakgids Adam ons de kajakbriefing. We hebben niet veel tijd om ons een beetje overweldigd te voelen door alle informatie, want we gaan meteen lunchen en worden kort daarna gevraagd om klaar te staan voor onze eerste excursie. We worden begroet met een stralend blauwe hemel als we de middag beginnen met onze landing bij Ny London. De wandelaars gaan de heuvel op en worden beloond met een prachtig uitzicht op de gletsjer over de bergkam. De middelgrote groep geniet van een wandeling rond de plateaus en verkent de overblijfselen van de mijnexploitatie die Mansfield in 1905 begon, maar kort daarna, in 1910, stopzette. We zien ook veel wilde dieren, zoals rendieren met een heel nieuw kalf, en verschillende vogelsoorten waaronder langstaartmeeuwen, langstaarteenden, rosse Franjepoten met kuikens, grauwe franjepoten, roodkeelduikers en plevieren, en niet te vergeten noordse sterns, brandganzen en een paar kleine rietganzen. De groep maakt een zodiac cruise rond de baai en heeft het geluk om hun eerste ijsbeer te zien! Na hem een tijdje geobserveerd te hebben, besluit hij het water in te gaan en naar een nabijgelegen eiland te zwemmen. Als een beer het water in gaat, wordt hij kwetsbaarder, dus we laten hem met rust. Wat een ongelooflijk geluk om een beer te zien bij de eerste landing! Ook de kajakkers hebben hun eerste peddel, te beginnen in de baai voor het mijnkamp 'London'. De oude mijn is een interessante start, met het contrast tussen de vervallen gebouwen en de arctische toendra die langzaam het beeld overneemt. We gaan naar het oosten en volgen de kust terwijl we spelen tussen de ongelooflijke rotsformaties aan de kust en genieten van spectaculaire landschappen. Onderweg worden we getrakteerd op vogels zoals IJseenden, eidereenden, sterns en er vliegt zelfs een roofmeeuw over. We maken een snelle groepsfoto met de prachtige Kongsbreen gletsjer op de achtergrond, voordat we omkeren en teruggaan naar het schip. Op de terugweg blijven we iets verder weg en peddelen we door gletsjerijs dat door het getij naar buiten is getrokken. Aan de kust worden we opgewacht door een nieuwsgierig rendier voordat we terugkeren naar het schip en een welverdiend kopje thee of een drankje aan de bar. We luisteren naar de verslagen en het programma van morgen. We kunnen niet geloven hoeveel dieren we in één excursie al hebben gezien. Na de recapitulatie worden we door de hotelmanager Carlos uitgenodigd om met zijn team in de eetzaal te komen eten, en wat een feest. Onze chef-kok Heinz heeft heerlijke gerechten voor alle smaken bereid. Sommige gasten blijven daarna nog even aan de bar hangen om te proeven van de vele drankjes die worden geserveerd door onze barman Jake. Wat een ongelooflijke eerste dag!

Vanochtend tijdens het ontbijt komen we aan in Virgohamna. Laaghangende wolken hangen boven de baai en geven het een spookachtig, rustig gevoel met windvlagen die komen en gaan. Het expeditieteam probeert in de brug de Walrussen te vinden die we later deze ochtend hopen te zien en gelukkig zijn ze er! Om 09.30 uur stappen we in de zodiacs, niet alleen om Walrussen in Smeerenburg te zien, maar ook om de plaatselijke populatie van Gewone Zeehonden in Virgohamna te bekijken. Gewone zeehonden worden meestal niet zo ver noordelijk gezien, maar de westkust van Spitsbergen herbergt een aparte populatie van deze soort. Een zeldzame kans dus om deze zeehondensoort buiten zijn gebruikelijke omgeving te zien. De zodiacs worden in 2 groepen verdeeld, de eerste gaat rechtstreeks naar Smeerenburg om aan land te gaan en de Walrus haul-out te benaderen en de tweede nadert een kleine en ondiepe baai om de gewone zeehonden te zien die meestal op de rotsen liggen te rusten en nieuwsgierig genoeg kunnen zijn om de zodiacs te benaderen. We komen een Walrus in het water tegen die zich voedt met mosselen op de zandbodem, af en toe opduikt om lucht te happen en dan weer naar beneden gaat. Er rusten er ongeveer 20 op het strand. Het dramatische landschap weerklinkt op de achtergrond met grote bergen die uit de zee omhoog storten en gletsjers die tussen de bergen uit sijpelen. Smeerenburg staat ook bekend als het beroemdste walvisstation van Spitsbergen. tot ver in de 17e eeuw werkten er 200 mannen op dit station. Er waren 250 walvisschepen actief in Spitsbergen 1630 die 25-750 walvissen per jaar verwerkten. Om 12 uur is het tijd om terug te gaan naar het schip voor de lunch. Onze tweede bestemming is Indre Norskoya waar we om 1430 aankomen. De expeditiestaf is tot de oogballen gekleed in warme kleding en voorzien van hun geweren en maken de zodiacs klaar voor de passagiers. We rijden naar de noordkant van Indre Norskoya in afwachting van wilde dieren. Een vroege ontdekking maakt iedereen enthousiast over 3 ijsberen bij een karkas dat op de oever is gezien. Als we de plek naderen, pakt iedereen snel zijn verrekijker en zien we een moeder met twee welpen die 400 meter boven ons op de heuvel slapen. De moeder steekt af en toe haar kop op en snuift de lucht op om te kijken of er andere beren in de buurt zijn. Uit het niets verschijnt er een andere ijsbeer die over de rotsachtige kust naar het karkas loopt! Het is een jong en erg wit vrouwtje. Iedereen is superenthousiast over het geluk van zo'n ontmoeting, maar dat is nog niet alles! Vanuit dezelfde richting zien we een 5e ijsbeer! Het is een massief mannetje dat langzaam achter het vrouwtje in de richting van het karkas loopt, en nu begrijpen we waarom het vrouwtje met de 2 welpen zo hoog in de helling zit, ze wil elk contact en gevaar vermijden met dit massieve mannetje in de buurt. Het is een zeldzaam en ongelooflijk moment om 5 ijsberen op dezelfde locatie in Spitsbergen te zien. Zelfs de meeste van onze gidsen hebben dit nog nooit meegemaakt! Terwijl de wind steeds harder begint te waaien, gaan we met een grote glimlach op ons gezicht terug naar het schip en laten we de ijsberenfamilie en de 2 individuele beren achter. Iedereen vult zijn buik met warm, stevig eten en de glazen worden bijgevuld terwijl de avond begint terwijl we voor anker liggen. Nu gaan we het zee-ijs op!

Al heel vroeg in de ochtend, om 4 uur, bereikt ons schip de rand van het zee-ijs. De eerste stukjes zee-ijs verschijnen, maar het zicht is erg slecht door de dichte mist. Onze kapitein besluit daarom de ijsrand te volgen in oostelijke richting tot het zicht beter is. Tijdens het ontbijt begint de mist op te trekken en al snel gaat ons schip dieper het ijs in. We bevinden ons in een compleet witte wereld, wat een magisch gezicht! Wit zee-ijs zover het oog reikt. Slechts af en toe onderbroken door open water rond de vele ijsschotsen. We moesten helemaal tot 81º15'NB varen, ten noorden van de Sjuøyane (Zeven Eilanden), om de rand van het zee-ijs te bereiken, maar het was de moeite waard. Velen van ons hebben veel tijd buiten doorgebracht, genietend van dit hooggelegen Arctische landschap en samen met het expeditieteam op zoek naar wilde dieren. Een prachtig mannetje Koningseidereend wordt vroeg in de ochtend gezien, zeker een zeldzame waarneming en geweldig om te fotograferen. Groepen Brunnich's zeekoeten en Kleine Alken trekken de zee op en anderen keren terug om tussen de ijsschotsen te foerageren. Deze vogels nestelen in de hele archipel van Spitsbergen. Vooral de grote aantallen drieteenmeeuwen en enkele Kleine Mantelmeeuwen trekken onze aandacht. Ze volgen ons schip, op zoek naar jonge poolkabeljauwen die blootliggen door bewegende ijsschotsen. Af en toe zien we wat bruingeel zee-ijs, een heel goed teken, want dit zijn de beroemde ijsalgen, de primaire producenten in het ecosysteem van het zee-ijs! We zien ook enkele Ivoormeeuwen, een zeer zeldzame ijsmeeuw met een wit verenkleed, zwarte poten en een gele snavel. Hoe noordelijker we gaan, hoe meer zeehonden we zien rusten op ijsschotsen. We zien vooral baardrobben, maar ook een paar vrouwtjes van Baardrobben met jongen en zelfs drie zadelrobben in het water. De hele voedselketen is aanwezig in dit zeer productieve gebied, maar waar is ons toppredator? De zee en het ijs worden gescand met de verrekijker en het blote oog en net voor de lunch vindt het expeditieteam een ijsbeer! We houden de beer in het oog terwijl hij in een snel tempo over het ijs beweegt. Sommige beren worden aangetrokken door schepen, maar deze beer toont geen interesse in ons en hij beweegt weg in de richting van het noorden. Ook al zien we de koning van de Noordpool alleen in de verte, het is zo bijzonder om hem in zijn natuurlijke habitat te zien, het zee-ijs! Om 12:38 bereiken we de meest noordelijke positie van onze reis: 81º30'N, woooow!!! Tijdens de lunch komt er een grote muur van mist opzetten en verliezen we onze beer uit het oog. Daarom besluit onze kapitein om het schip weer langzaam richting het zuidwesten te laten varen. S Middags geeft Barbara een lezing over het ecosysteem van het zee-ijs. Ze legt het ontstaansproces van het ijs uit en vertelt over het leven dat erin groeit en hoe het andere ecosystemen beïnvloedt. We leren ook over het arctische mariene voedselweb en het verband met het arctische terrestrische voedselweb. Later in de middag geeft Juan ons een fantastische inleiding in de fotografie. Hij vertelt over speciale instellingen die nodig zijn voor het maken van foto's in het noordpoolgebied en iedereen heeft veel vragen voor hem. Voorafgaand aan het diner genieten we van een recapitulatie waarin Hella ons meer vertelt over zeehonden en in meer detail over de baardrobben. Christophe vertelt het verhaal van Ivoormeeuwen, die zelfs op ijsbergen zien broeden! Na het diner kiezen velen ervoor om zich terug te trekken in de bar om te vieren wat een ongelooflijke dag verkennen van het zee-ijs is geweest.

Het is een prachtige ochtend als Ortelius Woodfjorden, Andrée Land, binnenvaart. Deze fjord snijdt ongeveer 65 kilometer de noordkust in en heeft twee zijtakken aan de westkant en twee kleine baaien aan de oostkant. De naam Woodfjorden verwijst naar de grote hoeveelheden drijfhout die sommige stranden bedekken. Terwijl we ontbijten, gaan we voor anker in Jakobsenbukta. Hier bieden we drie verschillende wandelingen aan: voor beginners, gevorderden en vergevorderden (hike). Ondanks de winderige omstandigheden staat iedereen te popelen om de frisse, koele lucht in te gaan en welke wandeling iedereen ook kiest, ze kunnen genieten van het prachtige landschap. Het uitzicht over de fjord is spectaculair met uitzichten over de vallei en op de gletsjers. Er zijn veel bloemen gespot, bijvoorbeeld Mountain Avens, Purple Saxifrage, verschillende soorten Chickweed, Mountain Sorrels en Arctic Bell-heather. Tegen het einde van de wandeling ruimden we het strand op om ons steentje bij te dragen aan het milieu, dus iedereen raapte alle stukjes plastic op die langs de kust waren aangespoeld, zoals visnetten, plastic containers en stukken touw. Terug aan boord heeft de bemanning weer een geweldige lunch voor ons klaargezet voordat we aankomen in de Liefdefjorden, Haakon VII Land en de gletsjer aan het einde van de fjord; Monacobreen, genoemd naar prins Albert I van Monaco. Helaas kunnen we door de wind van 32 knopen niet de geplande zodiac cruise of de wandeling boven de gletsjer maken. In plaats daarvan drijven we tot 2 km van de gletsjer om te genieten van de prachtige krakende geluiden van de gletsjer en de bergen die boven ons opdoemen. Vanavond is het barbequeavond, die vanwege het weer binnen wordt gehouden. Maar met happy hour en lekker eten bereid door onze beste koks genieten we toch al van een fiesta! Naarmate de avond vordert wordt iedereen steeds relaxter en voor we het weten begint het feest in de bar en met Carlos als DJ wordt het echt een avond om nooit te vergeten!

Na het plezier van gisteravond genieten we vandaag van een ontspannen ochtend. Na het ontbijt beginnen we met een boottocht voor de majestueuze Kongsbreen. Hier worden we beloond met waarnemingen van papegaaiduikers en Kleine Alken. Een broedkolonie van drieteenmeeuwen bevindt zich ook op de kliffen naast de gletsjer, en vele honderden drieteenmeeuwen kunnen worden gezien terwijl ze zich tegoed doen aan de voeding van de ecosystemen die worden gevoed door het rijke water voor de gletsjer. Voor de lunch worden we getrakteerd op een lezing van Rinie over de biologie en het gedrag van ijsberen. Dit is vooral interessant voor ons omdat we het geluk hadden om een moederbeer met twee welpen te zien op dag drie van onze reis. We horen ook verhalen over Rinie's vele ontmoetingen met beren tijdens zijn 34 jaar ervaring, waaronder 250 cruises in en rond Spitsbergen! Na een bevredigende lunch varen we Kongsfjord uit en op weg naar onze middagbestemming Engelskbukta - de toepasselijk genaamde 'Engelenbaai'. De oversteek naar Engelsbukta is winderig en de mist komt langzaam dichterbij. Als we Engelsbukta binnenvaren neemt de wind echter af tot bijna niets en de mistbank wordt tegengehouden door de wind in de vaargeul. Onze wandelgroep loopt langs de stuwwal om de hele baai in ons op te nemen, terwijl de andere twee groepen iets directere routes volgen naar de stuwwalmeren voor de Comfortlessbreen. Onze paden komen samen bij het uitzichtpunt boven de meren, vanwaar we een prachtig 360o uitzicht hebben over het stuwwallenlandschap en de kolonie Noordse Sternen die op een van de eilandjes in het meer nestelen. De wandelaars en de mediumgroep beklimmen vervolgens de rotsachtige heuvel om van het uitzicht over de gletsjer te genieten. Van daaruit kunnen ze ook genieten van een kolonie gewone zeehonden die op de tegenoverliggende oever van de gletsjerrivier rusten. De ontspannen wandelgroep geniet er ook van om de gewone zeehonden in het water te zien spelen en een moeder met jong aan de oever te zien. Op de terugweg naar ons landingsstrand genieten we allemaal van een poolmeeuw die ervoor zorgt dat we op afstand blijven van zijn broedpartner, die op het nest zit. Een van de opmerkelijke dingen aan dit gebied is het aantal en de diversiteit aan bloemsoorten die we tegenkomen, waaronder poolkamperfoelie en paarse braya. Ook de kajakkers hebben de mogelijkheid om langs de kustlijn naast de gletsjer te peddelen. Als we de eerste gletsjerbeek naderen, worden we opgewacht door speelse gewone zeehonden. Terwijl we voorbij drijven en van hun gezelschap genieten, komen we er nog een paar tegen. Deze moeders en pups zijn erg nieuwsgierig en blijven het grootste deel van de tocht bij ons. Het turquoise water van de baai herbergt een aantal vogelsoorten, waaronder Koningseideren, langstaart jagers en een aantal zeer territoriale poolraaien. De watervallen die van de hangende gletsjers vallen zijn prachtig en de laaghangende wolken klampen zich vast aan de bergtoppen waardoor dit een magische plek is om te kajakken. Voordat we het strand verlaten, wagen een paar dappere zielen een polaire duik! Daarna, als we allemaal weer veilig aan boord zijn, geeft Barbara ons een zeer informatieve recapitulatie lezing over gletsjers en ijsbergen, inclusief hoe ze worden gevormd en hun belang voor lokale en wereldwijde ecosystemen. Na een welverdiend diner gaan we genieten van nog een avond onder de middernachtzon.

Vanochtend is er geen landing gepland, dus het ontbijt wordt een half uur later geserveerd dan normaal. Het algemene plan is om langs de zeebodem te varen om te proberen walvissen te vinden. Gisteravond hebben we dat ook al geprobeerd, maar helaas was het zicht slecht. Vandaag is de lucht helder. Er is geen mist en het waait ook niet hard, wat het makkelijker maakt om het oceaanoppervlak te scannen terwijl we op het open dek van de Ortelius staan. Als iedereen net aan het ontbijt zit, horen we de mededeling op de PA dat er een groep walvissen is gespot. Al snel volgt de tweede aankondiging, en dan de derde. De walvissen zijn overal, en het zijn er veel. Het meest verbazingwekkende is niet alleen het aantal, maar ook de verscheidenheid aan walvissen. Er zijn Bultruggen, Minkies, Gewone Vinvissen en Blauwe Vinvissen, de grootste wezens in de geschiedenis van de planeet. Er zijn ook Witsnuitdolfijnen en een groep gewone zeehonden te zien. Alle dieren voeden zich in hetzelfde gebied. Er moet ongelooflijk veel voedsel aanwezig zijn. Iedereen staat aan dek en op de brug met onze verrekijkers te kijken en honderden foto's te nemen. De natuur geeft hier echt een show! Na een tijdje verhoogt Ortelius de snelheid en moeten we verder naar onze bestemming van de middag. Na de lunch rijden we Isfjorden binnen en kunnen we Barentsburg, de Russische nederzetting, zien voordat we verder gaan naar Colesbukta, waar de verlaten Sovjet-nederzetting Coalsbay ligt. Colesbukta heeft veel groene en zachte toendra. Waar veel gras is, zijn ook veel rendieren. We hadden al rendieren gezien tijdens onze landing in Ny London, maar vandaag hebben we kans op betere en langere ontmoetingen. We gaan van boord, worden in 3 groepen verdeeld en beginnen aan onze wandeling de vallei in. Op slechts een paar honderd meter van de landingsplaats zien we een grote kudde rendieren. En iets verderop zijn er nog meer. Ze schenken niet veel aandacht aan ons, dus we kunnen goede foto's maken. De kajakkers beginnen hun tocht in de buurt van de verlaten nederzetting Colesbukta. Als we langs de vervallen pieren peddelen, die nu alleen bewoond worden door vogels, zien we een paartje Grote Burgemeesteren op een nest, dat drie kuikens verzorgt. We varen verder om ze niet te storen en passeren Brandganzen en Eiders. Als we de verlaten nederzetting achter ons laten, hebben we de kans om twee rendieren te zien die van dichtbij komen kijken voordat we weer landinwaarts gaan. Wanneer we de delta bereiken waar het gletsjerwater de baai ontmoet, spelen we in de geulen tot we niet verder kunnen en keren dan terug naar de baai en gaan verder rond de oevers. Onze groep wordt vergezeld door een Koningseider die een tijdje bij ons blijft. Wat een ongelooflijke peddel met zo'n overvloed aan wilde dieren die rond de baai trekken. Een uitstekende manier om onze laatste middag door te brengen. De avond wordt geopend met een afscheidscocktail in de bar, de vertoning van Juans' fotoslideshow en gevolgd door het diner. De laatste avond aan boord is altijd een beetje emotioneel, maar de nacht is nog jong en er wordt een eindfeest in de bar voorbereid.

Helaas komt aan elke reis een einde. De ontscheping begint vroeg in de ochtend. De bemanning zorgt voor onze bagage, zodat we alleen nog afscheid hoeven te nemen van onze nieuwe vrienden, medereizigers en alle gastvrije gezichten van de Ortelius die we zo goed hebben leren kennen. De Ortelius ligt voor anker in het midden van de baai, dus we schepen voor een laatste keer in de zodiacs, voordat we afscheid nemen van het expeditiepersoneel op de steiger en de bussen ons wegbrengen. Sommigen van ons hebben misschien nog een paar dagen te gaan in Spitsbergen of op het vasteland van Noorwegen, anderen moeten weer aan het werk als ze weer thuis zijn. Hoe dan ook, we nemen allemaal veel mooie herinneringen, duizenden foto's en nieuwe vrienden mee naar huis. De Noordpool is een ongelooflijk en uniek deel van onze planeet en we zijn dankbaar dat we de kans hebben gekregen om deze ongerepte en kwetsbare omgeving te observeren en in ons op te nemen! Bedankt voor jullie gezelschap, jullie goede humeur en enthousiasme. We hopen jullie in de toekomst weer te zien, waar dat ook moge zijn! Totale afstand gevaren: 743 zeemijl Namens Oceanwide Expeditions, kapitein Mika Appel, expeditieleider Rinie van Meurs, hotelmanager Carlos Fernandez Gomora en alle bemanningsleden en medewerkers, was het een genoegen om met jullie te reizen!