PLA07-17, reisverslag, Noord-Spitsbergen, Ijsbeer Special

We verzamelden vanuit alle hoeken van de wereld op een bewolkte dag in Longyearbyen, de hoofdstad (en het enige echte bevolkingscentrum) van Spitsbergen. De ruige heuvels rondom waren bedekt met sneeuw, maar de dag was niet al te koud. Eenmaal van de vlucht werden we in de stad afgezet waar we de kleine nederzetting verkenden, koffie dronken of vogels gingen kijken. Net na vier uur begonnen we aan boord van het schip te gaan, wat ons eerste avontuur was - we werden overgebracht naar de Plancius met behulp van de zwarte rubberen Zodiac-boten die ons zo vertrouwd zouden maken. Eenmaal aan boord installeerden we ons in onze hutten en later vonden we onze weg naar de Observation Lounge. Toen we allemaal verzameld waren, presenteerde derde officier Warren de verplichte veiligheidsbriefing om ons te laten zien hoe we de grote oranje reddingsvesten moesten gebruiken en hoe we moesten verzamelen in geval van nood. De briefing werd onmiddellijk gevolgd door een veiligheidsoefening, om er zeker van te zijn dat we wisten hoe we ons moesten verzamelen in de lounge en hoe we naar de reddingsboten moesten gaan als de kapitein dat beval. Nadat we onze reddingsvesten in onze hutten hadden teruggelegd, werden we opnieuw uitgenodigd in de lounge. Kapitein Alexey sprak een paar welkomstwoorden en bracht een toost uit op onze reis. Onze hotelmanager Sebastian hielp ons in te werken met meer informatie over hoe het schip werkt en Michael, onze Expeditieleider, stelde het Expeditieteam voor. Na een paar nuttige tips van Bram, onze scheepsdokter, gingen we naar ons eerste diner aan boord. Daar zaten we aan tafels van zes en meer, maakten nieuwe vrienden en vroegen ons af wat ons de komende dagen te wachten zou staan. We lichtten het anker en zeilden uit Longyearbyen, door Isfjord en naar open water langs de westkust van Spitsbergen net voor zeven uur 's avonds. Toen we het westelijke einde van de fjord bereikten en het diner afmaakten, maakte Michael de eetzaal vrij door "Blauwe Vinvis!" aan te kondigen We haastten ons allemaal terug naar onze hutten voor jassen en camera's en zochten toen onze weg naar buiten. Vlak voor het schip waren walvisslagen te zien, enorm en borstelig, met een beetje een 'V' zichtbaar. Twee walvissen kwamen ongeveer vier keer boven water, gingen toen voor zes of zeven minuten naar beneden en kwamen weer veel dichter bij het schip boven water. Lang, grijs gevlekt en zeer indrukwekkend, de walvissen bleven in de buurt opduiken, soms draaiend in de richting van de Plancius. We lieten de walvissen met rust en gingen naar de Observation Lounge voor een toetje - ijs! Eindelijk, moe van onze reizen, trokken we ons terug in onze hutten om uit te rusten en ons klaar te maken voor de eerste volle dag van ons avontuur.

Voor degenen onder ons die nog nooit op een cruise waren geweest, was de angst voor bewegend water en bewogen magen totaal ongegrond - de Arctische zee was de hele nacht kalm geweest terwijl de Plancius gestaag vorderde naar de noordwestelijke hoek van Spitsbergen. Na wat broodnodige slaap werden we wakker door Michael's stem over het PA-systeem. Hij wenste ons niet alleen een goedemorgen, maar informeerde ons ook over het weer en onze huidige locatie. Het schip zou in Smeerenburgfjorden varen, genoemd naar het 17e-eeuwse Nederlandse walvisstation hier, terwijl wij het ochtendprogramma bijwoonden. Dit bestond uit een ontbijtbuffet, het ontvangen van onze rubberen laarzen en de nodige veiligheidsbriefings over Zodiac-operaties en ijsberen. Toen de briefings voorbij waren, was er genoeg tijd om van het uitzicht op de 20 km lange fjord te genieten vanaf een van de buitendekken. Omdat het bijna helemaal windstil was, weerspiegelden de steile bergwanden en de voorkant van Smeerenburgbreen (breen = gletsjer) prachtig in het water. Af en toe vertroebelden regendruppels de beelden. Overal om ons heen vlogen, dreven of doken zeevogels zoals drieteenmeeuwen en Brünnich's zeekoet. Een of twee zeehonden staken ook hun kop op. Na een lunchbuffet had de Plancius haar weg gevonden naar Raudfjorden, genoemd naar roodgekleurde rotsen uit het Devoontijdperk. Er lag nog veel snel ijs voor Raudfjordbreen en hier maakte Michael ons attent op onze eerste ijsbeer van de reis. Het was een triest gezicht. Blijkbaar was deze beer al op de vorige reis gezien, toen een erg mager en ziek uitziend individu. Sindsdien was de beer gestorven. Ook dit is de realiteit van de Noordpool. Later in de middag ging het schip voor anker langs de rand van het snelle ijs. Het duikteam aan boord zou nu hun eerste testduik maken. De rest van de passagiers werd in twee groepen verdeeld om deel te nemen aan onze eerste Zodiac cruise. Zonder het lawaai van het schip was het op waterniveau veel rustiger, zelfs een beetje griezelig. De alomtegenwoordigheid en het lawaai van de vogels was echter veel opvallender. We konden een aantal zeehonden van dichtbij bekijken. De Dwergvinvis, die sommigen van ons eerder vanaf het schip hadden gezien, kwam helaas niet terug.

Zoals we allemaal weten, is Spitsbergen een van de noordelijkste stukjes land ter wereld. Maar wat is het volgende? Wat kunnen we zien als we naar het noorden blijven gaan? De Noordelijke IJszee, de kleinste, maar natuurlijk de mooiste van de vier. De Russen noemen het de Noordelijke IJzige Oceaan, omdat hij het hele jaar door bedekt is met een ijslaag. In de zomer is het ijs echter meestal niet massief, maar drijvende ijsstromen. Deze dag kregen we de kans om de unieke Arctische atmosfeer te voelen en ervan te genieten als we door het ijs voeren op zoek naar Ijsberen. De Plancius is een schip van een ijsklasse, maar nog geen ijsbreker, dat wil zeggen dat het tussen ijsstromen door kan varen, ze kan duwen en sommige zelfs kan breken, maar niet door vaste ijsvelden kan varen. Voor onze cruise is dat voldoende, want het was niet de bedoeling om de Noordpool te naderen, maar om te proberen Arctische dieren te spotten zonder te ver van Spitsbergen te gaan. Het weer vanaf het begin van de dag was uitstekend: geen wind, geen wolken, goed zicht, alleen onderbroken door mistflarden op sommige plaatsen. Om 11 uur vond er een zeer interessante gebeurtenis plaats. We hadden een ontmoeting met Ortelius, het zusterschip van Plancius. Het naderde langzaam vanuit het oosten. De ontmoeting zelf was van technische aard, maar hoe dan ook was het erg spannend om onze medepassagiers de hand te schudden en te kijken naar het echte avontuur van een Zodiac-boot, die vanaf ons schip naar de Ortelius werd gelanceerd om wat apparatuur op te halen. De boot manoeuvreerde tussen ijsstromen door en kwam uiteindelijk vast te zitten, maar de dappere matrozen gaven niet op en wisten de Zodiac terug het water op te duwen. Uiteindelijk kwam alles goed en onze schepen vervolgden hun route. Het observeren van de omringende schoonheid van de Noordelijke IJszee werd om 15.00 uur onderbroken door de aankondiging van Michael, onze expeditieleider: "Dames en heren, we hebben een beer gezien!" Iedereen haastte zich naar zijn hut om zich aan te kleden en een camera te pakken. Ondertussen leidde onze kapitein Alexey het schip langzaam en voorzichtig naar de beer toe in een poging hem niet weg te jagen. De beer liep vrij snel in noordelijke richting. Het lukte ons om ongeveer 100-150 meter bij hem in de buurt te komen en een paar goede foto's te maken. De beer had geen zin om voor ons te poseren, dus onze ontmoeting duurde niet lang. Een paar uur later, toen Plancius langzaam oostwaarts voer, ontmoetten we een kleine groep Walrussen. Ze bleken behoorlijk schuw te zijn en gingen te water toen we dichterbij kwamen, maar toch was het mogelijk om foto's te maken van hun getande gezichten. Even later zagen we nog een klein groepje van drie. Toen we dichterbij kwamen, zagen we hoe het grotere dier de kleinere twee het water in duwde. Het was al avond, maar nog niet het einde van de dag. Om 19.00 uur kondigde Michael een tweede beer aan. Deze keer hadden we meer geluk, want we konden de beer vrij dicht naderen en ongeveer een half uur lang foto's maken en naar de beer kijken. Daarna maakten we kennis met het plan voor morgen. Erg leuk, erg interessant en inmiddels de meest noordelijke dag van onze reis.

Vandaag werden we wakker met prachtig weer, een prachtige kalme zee en een zonnige ochtend. Na weer een lekker ontbijt werden we allemaal uitgenodigd om aan wal te gaan op Amsterdamøya, om de overblijfselen van het 17e-eeuwse Nederlandse walvisstation Smeerenburg ("Blubbertown") te bezoeken. Sommige huisresten waren nog bedekt met smeltwater, maar de fundamenten van de blubberovens waren vanaf een veilige afstand goed te zien. We verdeelden ons in drie groepen en gingen om beurten naar een groep Walrussen op het strand. De mannetjes waren erg relaxed en vonden het niet erg dat we tot op 30 m kwamen, waardoor we prachtige foto's van deze prachtige dieren konden maken. We bekeken ook de overblijfselen van de blubberovens en de geschiedenis van de walvisvangst in Spitsbergen. Tijdens de strandwandeling zagen we al het hout dat helemaal uit de Siberische bossen naar de stranden van Spitsbergen was gedreven, maar helaas was dat niet het enige materiaal op het strand, er was ook wat aangespoeld afval dat met de stroming mee naar het noorden was gedreven. Op de terugweg pikten we wat van het plastic afval op en brachten het terug naar het schip om het in Longyearbyen te lozen. Iets na twaalven was iedereen terug op het schip (alle tags waren weer groen) en werd er een smakelijk lunchbuffet voor ons klaargemaakt. Tijdens de lunch vertrok de kapitein naar Magdalenefjord waar we het schip weer verlieten voor een Zodiac cruise. De middag was zonnig en er stond bijna geen wind. Op weg naar de gletsjer zagen we een paar Eideren en een paar Gewone zeehonden, wat niet vaak voorkomt in dit deel van de wereld. De gletsjer zelf heeft een heel mooi ijsfront met veel scheuren omdat het van de berg afglijdt, maar het was ook heel duidelijk dat het aan het smelten is: er braken maar heel weinig stukken van het front af en in de baai lagen "bergy bits" en ijsbergen. We konden duidelijk zien hoe ver de gletsjer ooit reikte dankzij de nog steeds zichtbare morenen die ooit in het midden van de gletsjer lagen, waar verschillende gletsjertongen samenkwamen om een grotere gletsjer te vormen die de fjord vulde. Op de terugweg naar het schip besloten we te stoppen bij Gravesneset, waar veel walvisvaarders en zeelieden in de 17e-19e eeuw hun laatste rustplaats vonden. Sommige dapperen besloten het koude Arctische water te trotseren en te gaan zwemmen. De avond werd aangevuld met een goede maaltijd in het restaurant en wat napraten in de lounge.

Een glinsterend ijslandschap trof de slaperige ogen van de vroege vogels vanochtend. Om 05:00 scheen de zon en het landschap rondom het schip was niets minder dan ongelooflijk. Tegen de tijd dat Sebastian om 09:30 het goede nieuws bracht dat hij een Ijsbeer had gevonden voor Raudfjorden. Gelukkig voor ons was de beer aan het jagen op zeehonden aan de rand van het zee-ijs. De ijsbeer had echter geen geluk met zijn ontbijt en miste de zeehond, die in het water ontsnapte. Maar we waren wel in staat om ongeveer een uur met deze Ijsbeer rond te wandelen op de rand van het zee-ijs en te genieten van het ijslandschap met een indrukwekkende bergketen als achtergrond. Terwijl we genoten van het unieke uitzicht dat zich voor ons ontvouwde, gingen velen van ons het dek op met onze camera's en verrekijkers, om alle kanten af te speuren in de hoop de ongrijpbare Ijsbeer te vinden. Hoewel de beren moeilijk te vinden bleken, was er een overvloed aan zeehonden op het ijs. Overal waar we keken waren grote Baardrobben te zien. Bovendien waren de zeevogels een voortdurende en levendige bezienswaardigheid. Drieteenmeeuwen, Kleine Alken en Zeekoeten vlogen rond het schip en dobberden op het zeeoppervlak onder ons. Om 11:00 ontdekte ons expeditieteam twee Walrussen voor het schip die op zee dreven. Kapitein Alexey voer voorzichtig en langzaam met het schip om dicht bij de Walrussen te komen. Iedereen pakte snel zijn camera en keek toe hoe de Walrussen rond het pakijs speelden. Het was adembenemend om de Walrussen het ijs op te zien klimmen en naar hun ademhaling te luisteren. Het was een geweldige ervaring om Walrussen oog in oog en zo dichtbij te zien. Terwijl we keken, maakten we ook van de gelegenheid gebruik om de drieteenmeeuwen en Grote Burgemeesteren te fotograferen toen ze het water in doken om de Noordse kabeljauw op te pikken die bloot kwam te liggen toen Plancius door het pakijs ploegde. Verschillende Pomerane jagers volgden ook de etende vogels, gretig om de succesvolle vogels lastig te vallen en hun eigen maaltijd op te eisen. Natuurlijk betekende het feit dat we in het pakijs zaten niet dat we konden rusten en dus bood het expeditieteam na de lunch een verbazingwekkende ervaring aan langs het pakijs. Kapitein Alexey zeilde het schip professioneel diep in een stuk ijszee. Nadat het expeditieteam alle veiligheidscontroles had uitgevoerd, begonnen we allemaal van boord te gaan op de ijszee en liepen we boven de Noordzee. Dit is een unieke ervaring om over het dunne zee-ijs te lopen en een foto te maken met het schip op zeeniveau. Bedankt voor het hotelteam dat ons een glas wijn serveerde aan het einde van deze prachtige dag. Om 18:00 werden we uitgenodigd op het achterdek voor onze speciale Arctic BBQ. Het hotelteam had een echt feestmaal bereid met vlees en salades en gratis drankjes, en het feest begon al snel met dansen tot laat in de avond. Een geweldig einde van een geweldige dag! Gedurende de avond zeilden we verder zuidwaarts naar onze bestemming voor morgen, terwijl we vanuit de lounge uitkeken naar eventuele walvisslagen voordat we ons terugtrokken in onze hutten voor de nacht. Veel mensen bleven tot diep in de nacht op om te genieten van de eindeloze zon op dit glinsterende zeelandschap. Het was echt een prachtige dag geweest.

Na een nacht met iets meer deining en wind dan de afgelopen dagen, was het tijd om de BBQ van gisteren af te lopen bij Ny London op Blomstrandhalvøya. In drie groepen verkenden we de overblijfselen van de mislukte marmermijnoperatie en de roestende machines die Ernest Mansfield hier tussen 1911 en 1920 had neergezet. Het was leuk om Frigga erbij te hebben, want zij bestudeerde de geschiedenis van de verschillende mijnbouwoperaties op Spitsbergen voor haar PhD en kon ons meer vertellen over de Northern Exploration Company en de steengroeven, machines en spoorlijnen en over de verschillende redenen waarom de marmerwinning stopte. Nu weten we dat de namen Ny London en Camp Mansfield (die te lezen zijn op de deur van een van de twee hutten) niet uit de beginjaren stammen, maar van latere datum zijn en door de Noren aan de plaatsen zijn gegeven. En dat 4 van de 100 jaar oude hutten zijn getransporteerd naar de andere kant van de fjord en ook nog steeds in gebruik zijn als onderzoeksstations in de nederzetting Ny Ålesund. Vanuit Ny London verkenden de drie groepen de toendra en de heuvels rond de nederzetting, waar de paarse saxifrages en de moskamperfoelie de toendra mooi kleurden. De meeste wandelaars zagen een mooi rendierkalf met zijn moeder grazen achter de oudste (zomer)groeve (die netjes en recht was uitgehakt, in vergelijking met de kale, handgekapte marmergroeve in de winter). Sommige wandelaars zagen ook enkele blauwe vinvissen in de Kongsfjord en broedende langstaartskuas op de toendra. s Middags verkenden we de baai voor de gletsjer van 14 juli met mooie bergachtige stukjes, sommige aangespoeld op de kust, en zelfs enkele kleine blauwachtige ijsbergen. In twee groepen verkenden we de oevers van de baai. Een groep liep eerst naar de "hangende tuinen" van prachtige Arctische flora op de rotsen langs het aangespoelde ijs onder de drieteenmeeuwkolonies. Een tweede groep begon in Zodiacs met het verkennen van de nabijgelegen vogelkliffen waar zeekoeten, glaucusmeeuwen en papegaaiduikers nestelden en waar een grote groep rendieren aan het grazen was. Het was een avontuurlijke tocht vanwege de stroming, de deining en de 12 knopen wind die van de gletsjer kwam. Halverwege de expeditie wisselden de groepen en tegen zes uur was iedereen weer aan boord voor een recapitulatie over rendieren en de blauwe kleur van gletsjerijs, evenals de briefing voor morgen. Tijdens het diner voer Plancius door de regenachtige avond verder zuidwaarts richting onze bestemming voor de laatste dag.

We werden wakker met een grijze lucht en een lichte motregen, maar dit was zeker niets om ons zorgen over te maken, per slot van rekening was dit expeditiecruisen! Een beetje ongunstig weer kon alleen maar bijdragen aan de sfeer en de dramatische kwaliteit van onze foto's, per slot van rekening was het de bedoeling dat we in het noordpoolgebied zouden zijn! Na een stevig ontbijt was het tijd voor Michael om het plan voor deze ochtend uit te stippelen, namelijk een landing bij Gjertsenodden in St Jonsfjord. We landden op een vlak zandstrand, waar uitgestrekte stukken morene die waren achtergelaten door een terugtrekkende gletsjer een glooiend en heuvelachtig terrein hebben gevormd. Frigga en Sasha gingen op weg met de lange wandelaars, met als doel een heuvelrug in de verte, kort daarna ging de gemiddelde groep op pad en tot slot wandelden de rustige wandelaars langs de kustlijn met Lynn die goed lette op de prachtige flora die nu begon te bloeien. Er waren een paar rendieren op de hellingen, waarvan sommige erg nieuwsgierig waren en opvallend dichtbij kwamen, en een van de groepen slaagde er zelfs in om een snelle glimp op te vangen van een Poolvos voordat deze de heuvel op dook. Voor de vogelaars onder ons was er grote opwinding bij het spotten van de Svalbard Alpensneeuwhoen, dit is een echte Arctische vogel omdat hij niet naar warmere oorden vlucht om aan de strenge winter te ontsnappen zoals de meeste. De meesten van ons namen een kijkje in de zeer kleine pelsjagershut die net achter de kustlijn stond en uitkijkt over de fjord, maar één ding was zeker: we namen allemaal de tijd om te stoppen, te luisteren en te genieten van het prachtige uitzicht en de geluiden van het noordpoolgebied. Allemaal veilig terug aan boord genoten we van onze laatste lunch op de Plancius, terwijl het schip op weg was naar Poolepynten, wat onze laatste landing van deze spannende expeditie zou worden. Poolepynten staat bekend om zijn walrussen en we hoopten allemaal dat we vandaag geluk zouden hebben en deze ongelooflijke wezens nog eens goed zouden kunnen zien. Maar zoals zo vaak bij expedities waren we genoodzaakt om over te gaan op Plan B toen we bij aankomst in Poolepynten merkten dat de walrussen niet langer 'thuis' waren en het strand in feite leeg was. Plan B hield in dat we naar het zuiden zouden varen naar Tordenskioldbukta waar we een landing en korte wandeling zouden kunnen maken. Tordenskioldbukta staat bekend om zijn uitgestrekte vlaktes, open baaien en hoge dichtheid aan rendieren en dit is precies wat we kregen. Bij aankomst in de baai verdeelden we ons in drie groepen, waarvan er één met Frigga langs de kustlijn wandelde en de verschillende archeologische artefacten verkende, terwijl de andere twee groepen iets landinwaarts trokken op zoek naar rendieren en andere wilde dieren die ze toevallig tegenkwamen. De rendieren waren ongelooflijk meegaand, stopten en poseerden van dichtbij voor ieders foto's en op een gegeven moment leken ze ons zelfs te volgen op onze verkenningstocht. Ondanks het feit dat we onze toevlucht moesten nemen tot een Plan B deze middag, leek deze plek de perfecte manier om de reis af te sluiten, omdat het in veel opzichten het 'beste van de Arctische zomer' leek samen te vatten; groene, weelderige toendra in bloei tegen een achtergrond van besneeuwde bergen, bezaaid met rendieren en vogels. Zodra iedereen terug op het schip was, was het helaas tijd voor de Plancius om het anker te lichten en richting Longyearbyen te gaan. Zodra we een warm drankje hadden gekregen om ons op te warmen, was het tijd om terug te gaan naar de lounge voor onze laatste avondbriefing. Na een toast van de kapitein werden alle mensen bedankt die de reis zo aangenaam hebben gemaakt, gevolgd door alle informatie die we nodig hadden voor onze ontscheping. Ons laatste diner was vol gepraat en gelach en we verplaatsten ons van de eetzaal naar de lounge, genietend van onze laatste avond aan boord, maar niet vergeten onze koffers te pakken voor het vroege vertrek van het schip.

We werden veel te vroeg wakker, voor anker in Longyearbyen, verdrietig om te weten dat we het schip gaan verlaten. Ons laatste ontbijt leek te vroeg in de ochtend, maar werd zeer gewaardeerd, omdat we niet weten waar onze volgende maaltijden vandaan zullen komen!!! We waren terug in de haven van Bykoya in Longyearbyen, en het was tijd om het schip voor de laatste keer te verlaten. Op de kade vonden we onze bagage en sorteerden we onszelf in de bussen. We namen afscheid van onze nieuwe vrienden en vertrokken op onze reis en vlucht naar huis, verdrietig om te vertrekken, maar ook vol verwachting naar onze volgende avonturen. Totale afgelegde afstand: 689.2 zeemijlen | 1.276,4 kilometer Het verste noorden: 80o04.71'N/013o11.41E Namens Oceanwide Expeditions, de kapitein, de bemanning en het personeel aan boord van MV Plancius: Het was een genoegen om met jullie te reizen en we hopen jullie weer te zien!