HDS04-22, reisverslag, Noord-Spitsbergen, Op zoek naar Ijsbeer & pakijs Zomerzonnewende, Boog van Meridiaan

Terwijl de Hondius voor anker lag in de fjord voor de haven van Longyearbyen, begonnen we ons avontuur in mooie expeditiestijl met een spannende zodiac shuttle voor gasten en hun bagage. Veel gasten legden uit dat ze deze reis een paar jaar geleden hadden moeten maken, maar dat deze helaas moest worden verplaatst vanwege de pandemie. Je kunt je dus wel voorstellen hoe opgewonden iedereen was om na lang wachten eindelijk aan deze expeditie te beginnen! De meeste bagage was al aan boord toen iedereen een reddingsvest aantrok en voorzichtig in de zodiac stapte om soepel over het water te worden gereden en Hondius voor het eerst (maar zeker niet voor het laatst!) door de schelpdeuren te betreden. Na de registratie bij de receptie gingen we op weg naar onze hutten om ons te installeren. Gelukkig aan boord en herenigd met onze bagage, begonnen Expedition Leader (EL) Florence en Chief Officer Matei om 17:30 uur met de verplichte veiligheidsbriefing van het schip, waarbij de gasten werd getoond hoe ze reddingsvesten en drijfpakken moesten aantrekken, die in de hutten waren opgeborgen voor het geval van een noodsituatie. Als onderdeel van de briefing klonk het alarm voor schip verlaten - we gingen allemaal naar onze verzamelplaatsen, in de observatielounge (station B) of het restaurant (station A). Zodra alle gasten waren gearriveerd en hun reddingsvesten correct droegen, gingen we naar de opstapplaats voor de reddingsboten op dek 6. We werden naar onze reddingsboten gedirigeerd. We werden naar onze reddingsboten gedirigeerd en kregen verdere informatie van tweede officier Kirill Buriachek en derde officier Don Buren, die de kapiteins van deze vaartuigen zouden zijn in het (zeer onwaarschijnlijke) geval dat we ze zouden moeten gebruiken. Daarna, om 18.15 uur, kregen de gasten een warm welkom en een oriëntatiebriefing van onze hotelmanager William en EL Florence - een overzicht van het leven aan boord en hoe belangrijke informatie over onze dagelijkse schema's te vinden. Na een heerlijk buffetdiner bereid door het kombuispersoneel was het tijd voor de derde en laatste briefing van de avond, een videopresentatie van AECO (de Association of Arctic Expedition Cruise Operators) die bezoekers informeert over correct gedrag ten opzichte van het milieu, de mensen en de wilde dieren van het Noordpoolgebied. Uiteindelijk, na een lange reisdag en veel belangrijke informatie gingen velen van ons naar bed om goed uitgerust te zijn voor onze eerste volle expeditiedag morgen.

En zo begon onze eerste volle dag aan boord van het schip! We ontwaakten met een beetje motregen voor een heerlijk ontbijt, wat echter niets afdeed aan de schoonheid van de Lillehöökbreen gletsjer, waar we de hele ochtend op ons gemak rondcruisten. Ondanks het verlies van meer dan 40% in de afgelopen twee decennia, blijft het een lust voor het oog. Meer dan 8 km breed en veel hoger dan ons schip, stonden we buiten en namen we de enorme omvang en de prachtige lichtblauwe kleur van dit enorme pak ijs, gebeeldhouwd door de tijd, in ons op. Rondom ons schip waren stukken van deze gletsjer te zien, in verschillende maten, die naar de open oceaan dreven, bestemd om na verloop van tijd te verdwijnen. Wat dieren in het wild betreft, konden we Brünnich's Zeekoeten en Noordse Stormvogels rond het schip zien vliegen, evenals groepen Eidereenden aan wal, zwermen Kleine Alken en ons eerste paar Papegaaiduikers! Nadat de laarzen aan alle passagiers waren uitgedeeld, maakten we plotseling een kleine omweg omdat we een IJsbeer hadden gezien! Gezien door AEL George en een paar andere mensen verdween hij helaas over een bergkam. We stopten en scanden, maar het mocht niet baten, dus gingen we verder naar onze volgende bestemming. Tijdens de transfer werden de rest van de verplichte briefings gehouden zodat iedereen even goed op de hoogte was van arctisch gedrag en veiligheid. Tijdens de lunch verplaatste Hondius zich naar de Kongsfjord om de eerste landing van de cruise te maken bij Ny London, een herinnering aan een mislukte marmeren onderneming van de Britse schoenmaker Ernest Mansfield. Terwijl onze zodiacs de kust naderden, zag Andrew op de brug kort een Ijsbeer vlak naast de geplande landingsplaats; vanaf zijn zodiac kon George de waarneming bevestigen. Omdat flexibiliteit deel uitmaakt van het avontuur, werd de geplande landing onmiddellijk geannuleerd en werd een Plan B gestart om alle zodiacs te lanceren om de beer vanaf het water te observeren. De zodiacs konden de beer volgen terwijl hij boven de kustlijn liep voordat hij ging liggen om een dutje te doen, maar niet voordat hij een paar rendieren had laten schrikken. We reden terug naar de baai van Ny London om de overblijfselen van de marmermijn te bekijken vanuit de veiligheid van de zodiac. Twee prachtige mannetjes van de IJseenden streden om de aandacht van een vrouwtje en een Langstaartmeeuw kon van dichtbij worden benaderd, schilderachtig poserend in de verte terwijl hij bovenop een stuk ijs zat. Deze soort broedt alleen in dit gebied, de enige plek in Spitsbergen! Met kalme wind, prachtige wolkenformaties en zelfs af en toe een stukje blauwe lucht, keerden we tevreden terug naar het schip om de rest van de dag in warmte en comfort te genieten. Niet slecht voor onze eerste volle dag in het noordpoolgebied!

We werden wakker onder een stralende zon, blauwe hemel en door Flo's stem die ons een goedemorgen wenste en ons vertelde dat we zo snel mogelijk moesten opstaan omdat er een vrouwelijke Ijsbeer aan het eten was aan de nabijgelegen kustlijn van Indre Norskoya, samen met haar twee jongen. Ze aten blubber, waarschijnlijk van een dode walvis - het was een heerlijke maaltijd voor deze berenfamilie, ook al ziet het eruit alsof het er al meer dan een jaar ligt! Dus meteen na het ontbijt werden we naar dek 3 geroepen om in de zodiacs te springen voor een cruise. We gingen meteen naar deze charismatische wezens die klaar waren met eten en langzaam wegliepen van het water, maar dicht genoeg bij ons bleven om ze goed te kunnen zien. Toen ze achter een richel verdwenen om een dutje te doen, begonnen we aan een cruise rond het eiland. Kleine Alken vlogen naar hun nesten terwijl roofzuchtige Grote Burgemeesteren op de loer lagen. Er zwom een Walrus rond en Eideren hingen rond op de ondiepe rotsen. De zon scheen, het licht was prachtig en de scherpe zwarte pieken van de bergen gaven ons de kans om artistieke foto's te maken. Op weg terug naar het schip stopten we om een grommer (een kleine ijsberg) te bewonderen met zijn gevarieerde blauwe tinten. Tijdens de lunch kwamen we aan in Smeerenburg, een Nederlandse naam die 'blubberstad' betekent - een gebied vol geschiedenis. Rond 1630 woonden er zo'n 200 mensen op dit kleine stukje land om te werken voor de lucratieve (maar o zo gevaarlijke!) walvisvaart. Er waren zeven Nederlandse bedrijven gevestigd en we konden de overblijfselen van de blubberovens en walvisbotten nog steeds op het strand zien liggen. Aan de andere kant van de landingsplaats brachten we een mooie tijd door met het bewonderen van de Walrus haul out. Deze reusachtige beesten speelden in het water en waren verrassend actief voor zulke grote dieren die meestal liever gewoon op het strand slapen. Voor de zodiac cruising gingen we naar een aantal Harbour Seals, die hun klassieke 'banaan' vorm aannamen zittend op de rotsen. Daarna voeren we langs de plek van de heteluchtballonexpeditie van Saloman Andrée die in 1897 in Virgohamna begon. Hij had de magische droom om vliegend de Noordpool te bereiken, maar het avontuur liep vanaf het begin vreselijk mis en later, tijdens de recap, legden George's uit dat ze vaak high waren van de morfine. Helaas mislukten ze en stierven ze onderweg, maar het toonde aan dat hun drive om de droom te verwezenlijken om de eerste mensen te zijn die de Noordpool bereikten sterker was dan al het andere.

De activiteiten van deze ochtend begonnen met een lezing over fotografie die Georgina gaf kort na het ontbijt. Na aankomst op onze ochtendbestemming Grahuken was het tijd om aan land te gaan. Na een verkenning vanaf het land, de zee en de brug van Hondius om er zeker van te zijn dat er geen ijsberen in de buurt van onze landingsplaats waren, verzamelde het Expeditieteam zich en begon met het aan land brengen van de gasten via de zodiacs. De eerste gasten aan wal waren de 'snelle, fitte en furieuze' wandelaars die op tempo vertrokken en genoten van een drie uur durende zwerftocht door de wildernis van de Arctische toendra. De rest van de gasten kwam aan land en waagde zich tussen de medewerkers van het Expeditieteam die rond de kust stonden. Er was genoeg te ontdekken, van de pelsjagershut (beroemd geworden door Christine Ritter in haar memoires 'A Woman in the Polar Night') tot Eduardo's sextant-activiteit en Andrew's vogelspotten. Planten ontwaakten nog steeds uit de greep van de winter op de gebieden die vrij waren van sneeuw en ijs, met de eerste kleine knoppen van lentebloemen zichtbaar. Mossen en korstmossen, in een grote verscheidenheid aan kleuren, domineerden de rotsachtige grond. De wandelaars keerden iets voor 12 uur terug naar de landingsplaats (en lieten ons in verwondering achter door foto's te laten zien van een narwalschedel die ze hadden gezien). Op dat moment maakten enkele dappere gasten van de gelegenheid gebruik om een duik te nemen in de Noordelijke IJszee door de Polar Plunge te doen! Na de lunch gaf Mikhail een lezing genaamd 'Arctic Awhaleability' over het verleden, het heden en de toekomst van walvisachtigen (walvissen en dolfijnen) in het noordpoolgebied. Daarna waren we in de buurt van de prachtige gletsjer van Monacobreen en was het tijd om te gaan zodiac varen! Monacobreen is vernoemd naar Prins Albert I van Monaco (ter ere van de expedities die hij begin 1900 organiseerde om het gebied te verkennen en in kaart te brengen) en is een van de meest fotogenieke delen van de Svalbard archipel. Aanvankelijk werd ons zicht belemmerd door dichte mist, maar gelukkig begon het net nadat we begonnen te varen op te klaren. We reisden niet alleen over de lengte van deze verbluffende ijsmuur, maar genoten ook van de ijsbergen die uit de muur waren afgekalfd; we waren onder de indruk van de kleuren en vormen, ongelooflijke ijssculpturen die door de krachten van de natuur waren uitgesneden. In de avondrecapitulatie beschreef gids Laura golvende gletsjers (Monacobreen is dit type gletsjer) gevolgd door gids Cas die ons hielp enkele vogelsoorten te identificeren die we vandaag hadden gezien. Dit waren onder andere Sneeuwgors, Zwarte Zeekoet en Brünnich's Zeekoet, Arctische jager en Drieteenmeeuw. Expeditieleider Flo rondde af met het plan voor morgen: een dag op het pakijs! Dit was een langverwachte dag voor veel gasten en er was veel opwinding in de observatielounge nadat dit plan was onthuld. Na de recap volgde nog meer reden tot vreugde; het diner van vanavond zou een BBQ zijn! We gingen allemaal naar buiten op dek 5 achterdek om te genieten van een heerlijke verscheidenheid aan eten, omringd door het ongelooflijke landschap van de besneeuwde bergen van Spitsbergen. Na het eten werden de tafels afgeruimd en was het tijd om te dansen en te zingen. Als klap op de vuurpijl werden er drie Dwergvinvissen gezien! Deze 10 meter lange walvissen waren duidelijk aan het foerageren, want ze doken herhaaldelijk een paar keer op, waarbij ze het spiegelgladde water doorbraken, voordat ze weer in de diepte verdwenen. Wat een geweldig einde van de dag!

Vandaag gaan we naar onze noordelijkste bestemming - het pakijs! De rand van het ijs ligt op 80˚35.29N, 11˚23.41E, waar we om 7:30 aankomen. Tijd voor de wake-up call, hoewel een flink aantal gasten al aan dek of in de lounge is om voor het eerst de enorme ijsvlakte te zien die zich voor de Hondius uitspreidt, helemaal tot aan de Noordpool. Terwijl we aan het ontbijten zijn, vaart het schip langzaam vooruit in het pakijs en duwt het voorzichtig grote ijsplaten van soms wel 1 meter dik opzij. Bij het opzijduwen van bijzonder grote platen gaan er trillingen door de Hondius, gecombineerd met het geluid van donder, die de impact van het ijs op de romp laten zien. Rond 9:30 uur is het ijs zo dicht dat de kapitein de snelheid moet terugbrengen tot 1 knoop. Hoewel we ons in een witte woestijn bevinden, zijn er nog steeds vogels te zien. Drieteenmeeuwen en Noordse Stormvogels vergezellen het schip. Interessant is dat een paar noordse stormvogels van het 'lichte' type zijn (grijze vleugels, helemaal wit aan de onderkant - vergelijkbaar met de kleur van meeuwen). Deze kleurvariant komt niet vaak voor zo ver noordelijk, waar de 'donkere' of 'blauwe' fase meestal overheerst. Zowel Brünnich's als Zwarte Zeekoeten vliegen ook af en toe voorbij. Terwijl alle gidsen en sommige gasten op zoek gaan naar de prijs van de da, - de ijsbeer - genieten anderen van een van de vele lezingen die vandaag op het programma staan. Sara begon met haar briljante presentatie over Ijsbeeren en Eduardo zette ons op het verkeerde been (net als ruimte en tijd!) met zijn lezing over Einstein, navigatie & GPS. Later in de ochtend stak de wind op en bracht een echte Arctische kou naar de buitendekken. Tijd voor de lunch! De hele dag hield het gidsenteam de wacht op de brug, maar ondanks alle uren inspanning werden er geen ijsberen gezien. We beginnen te beseffen hoeveel geluk we hadden met de ontmoetingen eerder op de cruise. Later gaf Laura een toepasselijke lezing over zee-ijs, terwijl buiten de toenemende wind ervoor zorgde dat de ijsschotsen zich sloten. Kapitein Artur, een ervaren ijsnavigator, besloot dat het risico om vast te komen zitten toenam en gaf het bevel om terug te trekken naar open water. Binnen gaf Hazel een geweldige lezing over vinpotigen (zeehonden, zeeleeuwen en walrussen) en liet ons achter met het spookachtige geluid van de Baardrob. Het schip zette koers naar het zuiden en na de recap gingen we op weg naar het avondeten.

We werden wakker onder een grijze hemel, maar met een warmere temperatuur en alweer een prachtig landschap. Met dit atmosferische weer en de hoge pieken bedekt met kleurrijke mossen, kregen we zin in de ochtend. Dit was een gesplitste landing die begon met een lezing aan boord gegeven door Claudio die sprak over klimaatverandering en waar de wereld naartoe gaat. Voor de andere helft van de groep begonnen we met een landing in een prachtige kleine inham van Signehamna. Groene mosflarden, oranje korstmossen en kleine paarse Saxifroga bedekten de landingsplaats. De Sneeuwgorzen waren overal aan het pronken en Paarse Strandlopers lagen bijna aan onze voeten, helemaal opgegaan in het zich voeden voor het broedseizoen. De eerste stop op onze wandeling was een prachtig uitzichtpunt waar we de Lilliehookbreen-gletsjer konden zien (onze eerste stop op dag 2) en konden neerkijken op Hondius, voor anker in de fjord, met daarachter de ruige bergen. Daarna volgde een bezoek aan het oude Duitse weerstation en enkele historische overblijfselen uit die tijd. Eduardo legde de geschiedenis uit en wees ons op de overblijfselen op de grond, waaronder jerrycans, vaten, glas, serviesgoed, etc. en andere overblijfselen die we op de grond konden zien. Op naar het volgende uitkijkpunt met een prachtig uitzicht op het zoetwatermeer en het broedgebied van de roodkeelduiker, voordat we terugdraaiden naar de landingsplaats en terugkeerden naar Hondius. Terwijl we aan het lunchen waren, zagen we de zee opkomen en de wind wakkerde aan tot 40 knopen. Dat was geen goed teken... en toen we de situatie dichter bij Ny Alesund opnieuw beoordeelden, werd het duidelijk dat de wind boven veilige operationele limieten zou blijven. We bleven dieper het fjord ingaan in de hoop meer beschutting te vinden om te landen, maar de wind was te sterk en Flo besloot om uit veiligheidsoverwegingen af te breken. Als alternatief kregen we een geweldige lezing van Cas over de migratie van vogels en hoe ze erin slagen om deze ongelooflijke reizen te maken om van hun overwinteringsgebieden naar hun broedgebieden in de zomer te komen en weer terug. Dit werd gevolgd door een boottocht en William die een happy hour aankondigde - Whouhou!!! - altijd een goede manier om de stemming te verlichten. We hadden ook een uitgebreide recap met het plan voor morgen, Szymon's praatje over de oorsprong van Hondius' naam, Eduardo's praatje over de zomerzonnewende en Hazel over narwal. De recap eindigde met de mogelijkheid om vragen te stellen aan de hele staf. Er werd weer een heerlijk diner geserveerd door ons lieve hotelteam en we sloten de dag af met het kijken naar de dramatische spray die over de boeg kwam vanuit de veiligheid van de lounge - misschien met een glas van ons favoriete drankje.

Vandaag was de locatie van onze ochtendactiviteiten Skansbukta, genoemd naar de nabijgelegen berg Skansen (een Noors woord voor 'glooiend' dat verwijst naar de vorm van het brede plateau dat bovenop de berg ligt). Deze fantastische locatie zit vol bezienswaardigheden en ondanks dat het behoorlijk waaide scheen de zon, wat erg welkom was! De eerste groep passagiers ging aan land om te genieten van de verscheidenheid van de te verkennen elementen. Dit was een bijzonder mooie plek voor planten en gasten met een botanische interesse waren blij om een grote verscheidenheid te zien; Mountain Avens, Arctic Bell Heather, Tufted Saxifrage, Drooping Saxifrage, Snow Saxifrage, Ellesmerel, Woolly Lousewort, Hairy Lousewort, Pale Whitlow-grass, Sulphur Buttercup, Hawkweed-leaved Saxifrage, Northern Golden Saxifrage, Mountain Sorrel werden allemaal waargenomen. Twee zeer gedienstige Spitsbergen Rendieren, compleet met fluwelen gewei, lagen te rusten wat prachtige fotomomenten opleverde. Een verwrongen, roestende spoorlijn, overblijfselen van de gipswinning van 1918 tot 1930 door de Dalen Portland Cementfabriek, en een klein scheepswrak waren voorwerpen van historische betekenis. Daarnaast was er een pelsjagershut, gebouwd begin 1900 maar goed onderhouden en vandaag de dag nog steeds in gebruik door de plaatselijke bevolking. De torenhoge bergen rondom de landingsplaats waren gastheer voor grote aantallen nestelende zeevogels, voornamelijk Noordse Stormvogels. Zodiac cruisers genoten van het reizen langs de kliffen met deze vogels overvliegend en werden verrukt door de vele Papegaaiduikers die op het water zaten. Gasten op de tweede zodiac cruise hadden een spectaculair uitzicht op twee Poolvossen! Deze behendige kleine zoogdieren renden over de berghelling, op jacht naar voedsel en stopten om elkaar te achtervolgen en met elkaar te spelen. Na onze laatste heerlijke lunch van de expeditie was het tijd voor onze middagexcursies, een gesplitste landing/zodiac cruise, deze keer in Ymerbukta. Met de torenhoge kliffen van Alkehornet in de verte stopte de Hondius, werden de zodiacs te water gelaten en begonnen de activiteiten. Aan wal konden de gasten de onvergetelijke ervaring beleven om de Esmarkbreen-gletsjer op zijn eindmorene aan te raken. Na zoveel prachtige gletsjers vanaf het water gezien te hebben, zowel vanaf de Hondius als vanaf de zodiacs, was het echt ontzagwekkend om deze gigantische bevroren rivier van ijs van dichtbij te zien. Tijdens de zodiac cruises nam iedereen even de tijd om in stilte te zitten en de geluiden van het Noordpoolgebied nog een laatste keer in zich op te nemen, van de krasse roep van Noordse Sternen tot het kraken van de gletsjer en het stromende smeltwater. Naast de geluiden van de Noordpool werden we getrakteerd op een fantastisch uitzicht op een Baardrob die op het ijs lag uit te rusten! Er waren veel 'auw'-salvo's bij dit prachtige dier toen de gasten het vredig zagen snoozen. Ook Koningseideren werden gezien tot groot genoegen van de vogelaars. Wat een geweldig einde van onze laatste volle dag van de reis! Terug aan boord werden we getrakteerd op de fantastische diavoorstelling met foto's van het einde van de reis, gemaakt door fotografiegids Georgina, terwijl we prosecco dronken en een laatste afscheid aanhoorden van onze kapitein Artur Iakovlev en het Expeditieteam bedankten. Tijdens onze laatste avondmaaltijd bedankten we al het personeel, van bar tot kombuis en van huishouding tot hotel, en erkenden we alle mensen die hadden gewerkt om onze ongelooflijke expeditiecruise-ervaring te leveren. Verdrietig om te vertrekken maar blij om deze unieke reis te hebben gehad, gingen we naar onze hutten om onze koffers te pakken.

En zo valt het doek voor onze geweldige arctische expeditie. Na onze laatste wake-up call door Expeditieleider Flo was het tijd voor ons laatste ontbijt aan boord van M/V Hondius. De gasten werden aan land gebracht in Longyearbyen met zodiacs (een laatste kleine cruise!). Het vriendelijke Expeditieteam nam afscheid en iedereen vertrok met een grote glimlach en herinneringen om voor altijd te koesteren! We danken jullie allemaal voor jullie reis met ons op deze reis; voor jullie enthousiasme, steun en goed gezelschap. We hopen jullie in de toekomst weer te zien, waar dat ook moge zijn! Totale afstand gevaren op onze reis: 837.8 zeemijlen Het verst naar het noorden: 80°39.228' N, 11°30.478' E Namens Oceanwide Expeditions, kapitein Artur Iakovlev, expeditieleider Florence Kuyper, hotelmanager William Barnes en de gehele bemanning en staf van M/V Hondius, was het een genoegen om met jullie te reizen.