Antarctica: jouw kans om de wereld achter je te laten
Je vraagt je misschien af waarom we schrijven over alle dingen die je niet zult zien op Antarctica. De meeste blogs die bedoeld zijn om de deugden van een locatie aan te prijzen, richten zich immers op dingen die er wel zijn. Maar onze ervaring is dat veel pooltoeristen naar Antarctica gaan om een nieuwe wereld te zien en om hun oude wereld te ontvluchten.
Als jij dat ook bent, dan heb je geluk: in dit artikel vind je een grondige beschrijving van de vele moderne conventies waaraan je zult ontsnappen als je ooit je eigen reis naar Antarctica maakt. En we hopen van harte dat je dat doet.
1. Antarctische steden
Ontsnappen aan de stad is een van de belangrijkste redenen voor outdooravonturiers om naar afgelegen plekken op aarde te vliegen. Gelukkig voor poolfanaten zijn er geen steden op het Antarctische continent - alleen stations.
Tientallen onderzoeksstations, sommige het hele jaar door en andere seizoensgebonden, opereren in Antarctica onder leiding van ongeveer 30 afzonderlijke landen. Tot deze stations behoren Esperanza, McMurdo, Cámara, Neumayer II en III en Orcadas, om er maar een paar te noemen. In totaal hebben ze 1000 tot 4000 mensen in dienst, respectievelijk in de winter en in de zomer.
De landen die de stations beheren hebben allemaal het Antarctisch Verdrag ondertekend, dat een regelgevend kader biedt voor hun activiteiten op het continent. Deze omgeving met veel wetenschap en weinig stad betekent dat het voor stadsliefhebbers waarschijnlijk makkelijker is om een petrischaaltje te vinden op Antarctica dan een pizzabezorgdienst.
2. De landen van Antarctica
Waar geen steden zijn, wat heb je dan aan landen? Zoals gezegd is Antarctica de thuisbasis van talloze stations die worden beheerd door tientallen landen over de hele wereld. Deze entiteiten claimen de specifieke gebieden waarin ze actief zijn, maar geen enkel land claimt heel Antarctica. Dit was echter niet altijd het geval.
Verschillende Antarctische gebieden en eilanden zijn in de loop der jaren samengebracht onder de vlag van Spaanse, Britse, Noorse, Amerikaanse, Duitse, Sovjet-, Franse, Chileense en Argentijnse regeringen. Er werden pogingen ondernomen om tot een akkoord te komen tussen deze regeringen, maar pas in 1959 werd het Antarctisch Verdrag opgesteld in een poging om een internationaal conflict te vermijden.
Toen het in 1961 in werking trad, werd Antarctica een wetenschappelijk reservaat dat gesloten was voor alle militaire activiteiten. Niet bepaald een verschrikkelijk voorbeeld voor de rest van de wereld om te volgen.
3. Antarctica hoofdstad
We bedoelen niet "kapitaal" in de zin van geld, dat net zo goed werkt op Antarctica als overal elders (tenzij je een ijsbeer tegenkomt, in dat geval hopen we dat je kleingeld hebt). We bedoelen de stedelijke variant van kapitaal, waar Antarctica als geografische en niet als politieke entiteit geen behoefte aan heeft.
Wat betekent dit voor jou, Antarctische reiziger? Het betekent dat je je tijd in de grootste poolwoestijn ter wereld een stap dichter bij de meest oerelementen van de planeet doorbrengt. Op Antarctica bepalen alleen de natuurlijke grenzen van water en aarde - en een heleboel ijs - de echte grenzen.
4. Een inheemse (menselijke) bevolking
Er valt veel te zeggen voor de herstellende voordelen van wilde plekken, maar zelfs de wildste plekken op aarde hebben ooit een inheemse menselijke bevolking gekoesterd. Dat geldt niet voor Antarctica. Pas eeuwen nadat het Antarctische continent zich had afgescheiden van de grotere landmassa Gondwanaland en zich had afgescheiden van Zuid-Amerika en Australazië, bewandelde iets dat leek op Homo sapiens de aarde.
Hoewel je dit facet van Antarctica niet tastbaar zult ervaren, kun je het zeker voelen: Kampeer onder de Antarctische sterrenhemel of luister een paar tellen naar de wind die over de kilometers ononderbroken sneeuw schraapt, en je weet het verschil tussen Antarctica en elke andere plek die je hebt bezocht.
De enige inheemse bevolkingsgroepen op Antarctica hebben zwemvliezen, vinnen of vleugels, en ze geven niets om dataroaming.
5. Vluchten naar Antarctica
Technisch gezien zijn er commerciële vluchten naar Antarctica, maar hun zeldzaamheid rechtvaardigt nog steeds een plaats op deze lijst. Het meeste luchtverkeer naar en rond het continent wordt verzorgd door niet-burgerlijke vliegtuigen en helikopters die gebruik maken van de landingsbanen en helipads op veel van Antarctica's onderzoeksstations.
Deze landingsfaciliteiten zijn weliswaar eenvoudig: de landingsbanen zijn gemaakt van grind en de vliegtuigen die erop landen moeten zijn uitgerust voor sneeuw en ijs. Daarom zijn de meeste landingen op Antarctica beperkt tot de zomer, wanneer de omstandigheden gunstiger zijn.
Je kunt het beste naar Ushuaia vliegen, een klein toeristisch stadje op het zuidelijke puntje van Argentinië, en dan de rest van je vakantie per schip doen. De meeste touroperators die expedities aanbieden naar South Georgia, de Falklands of Antarctica (van reizen naar de Ross Sea tot cruises in de met ijsbergen bezaaide Weddell Sea) vertrekken vanuit Ushuaia.
6. Antarctica nieuwsstations
Ook al zijn er geen nieuwsstations op Antarctica, het continent produceert wel een overvloed aan internationaal relevant nieuws. De onderzoeksstations doen regelmatig belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen, vooral over zowel historische als recente klimaatveranderingen.
Sommige van deze ontdekkingen, zoals de snelheid waarmee ijs zich terugtrekt en gletsjers afkalven, bieden inzicht in de mate waarin stijgende temperaturen door de mens worden veroorzaakt of cyclisch zijn. Het onderzoek naar de ijskernen en atmosfeer van Antarctica blijft ook in de voorhoede van de klimaatwetenschap opereren.
Er is alle reden om aan te nemen dat het wetenschappelijke werk dat op Antarctica plaatsvindt, van onschatbare waarde zal blijven voor onze snel opwarmende planeet.